Tahribatsız Muayene (NDT) Genel Bakış

Tahribatsız Muayene (NDT) , malzeme özelliklerini, bileşenlerini veya tüm proses birimlerini değerlendirmek için kullanılan çeşitli malzemeye zarar vermeyen inceleme tekniklerinden oluşur. Teknikler ayrıcahasar mekanizmalarının (örneğin korozyon veya çatlaklar) varlığını tespit etmek, karakterize etmek veya ölçmek için de kullanılabilir.). NDT; tahribatsız muayene (NDE), tahribatsız değerlendirme (NDE) ve tahribatsız muayene (NDI) olarak da adlandırılır. Birçok NDT tekniği kusurları bulabilir ve boyut, şekil ve yönelim gibi kusurların özelliklerini belirleyebilir. NDT'nin amacı, ekipmana, malzemeye zarar vermeden veya tesis operasyonlarını kapatmadan bir bileşeni güvenli, kaliteli ve uygun maliyetli bir şekilde incelemektir. NDT yöntemlerinde, test edilen parçanın inceleme işlemi sırasında hasar görmemesi tahribatlı testlere göre üstün bir özellik olarak nitelendirilmektedir.
NDT, üretim sırasında veya sonrasında veya hatta hizmette olan ekipman üzerinde gerçekleştirilebilir. Üretimde, NDT denetimleri parçaların istenen bir işleve uygun olup olmadığını belirler. Başka bir deyişle, parçalar arızadan önce belirli bir süre veya döngüde süreceklerinden emin olmak için denetlenir. Çalışma sırasında, NDT denetimleri ekipmanın mevcut hasar durumunu değerlendirmek, hasar mekanizmalarını izlemek ve kalan ekipman ömrü değerlendirmeleri (örneğin, Risk Based Inspection , Fitness For Service) için bilinçli kararlar vermek için kullanılabilir.

NDT yöntemleri genellikle iki kategoriye ayrılabilir: geleneksel ve gelişmiş. Her yöntemin kendine özgü avantajları ve sınırlamaları vardır. Her test hakkında daha fazla bilgi ilgili CTI INSPECTION blog yazılarında ve tanımlarında bulunabilir.

Geleneksel yöntemler on yıllar boyunca olgunlaşan ve bu süre zarfında normlaşan, standartlar ve en iyi uygulamalar ile benimsenmiş belgelenebilir tekniklerdir. Geleneksel bir tekniğin kurulumu ve prosedürü, gelişmiş yöntemlere kıyasla tipik olarak daha basittir.

• Akustik Emisyon Testi (AET)
• Kızılötesi Test (IR)
• Sızıntı Testi (LT)
• Sıvı Penetrant Testi (PT)
• Elektromanyetik Testler (ET)
• Manyetik Parçacık Testi (MPT)
• Radyografik Testler (RT)
• Film Radyografisi (FR)
• Ultrasonik Test (UT)
• Düz Kiriş
• Titreşim Analizi (VA)
• Gözle Muayene (VI)

Gelişmiş yöntemler, belirsiz avantajlar veya sınırlamalar olabilir. Teknisyen yeterlilik kriterlerinin eksikliği veya endüstri bilgsinin çok az olması veya hiç olmaması gibi problemler bazen oluşabilmektedir. Yeni teknolojiler ilerledikçe sonuçların yorumlanması daha az anlaşılabilir olamktadır. Bu yüzden alanında uzman olan kişinin muayeneyi gerçekleştirmesi en doğru uygulama olacaktır.

Genel olarak, gelişmiş yöntemlerin kurulumu, prosedürü ve veri yorumu daha karmaşıktır. Uygun şekilde eğitilmiş bir teknisyenin test sonuçlarını özel bir tecrübe ile herkesin anlayabileceği şekilde indirgemesi gerektirebilir.

Ayrıca, bazı yöntemler geleneksel ve ileri tekniklere ayrılabilir. Örneğin iki tür ultrasonik teste, düz ışın ultrasonik test (UT) basit uygulamalarda kullanılan geleneksel bir teknik iken aşamalı dizi ultrasonik test (PAUT) gelişmiş bir UT tekniğidir. İleri teknikler olgunlaştıkça, her birinin yeni ve daha gelişmiş sürümlerini kullanmak için personel eğitimleri oldukça önemlidir. CTI INSPECTION personelleri düzenli olarak eğitim almakta ve sertifikaları periyodik olarak yenilenmektedir.

1. Elektromanyetik Testler (ET)
   1. Alternatif Akım Alan Ölçümü
   2. Girdap Akımı Testi (ECT)
   3. Manyetik Akı Kaçağı (MFL)
2. Lazer Test Yöntemleri (LM)
   1. Holografik Test
   2. Lazer Profilometrisi
   3. Lazer Shearografi
3. ManyetikRadyografik Testler (RT)
   1. Bilgisayarlı Radyografi (CR)
   2. Bilgisayarlı Tomografi (BT)
   3. Dijital Radyografi (DR)
4. Ultrasonik Test (UT)
   1. Açılı Işın
   2. Otomatik Ultrasonik Geri Saçılma Tekniği (AUBT)
   3. Elektromanyetik Akustik Dönüştürücü (EMAT)
   4. Daldırma Testi
   5. Dahili Döner Muayene Sistemi (IRIS)
   6. Uzun Menzilli Ultrasonik Test (LRUT)
   7. Aşamalı Dizi Ultrasonik Test (PAUT)
   8. Uçuş Zamanı Kırınımı (TOFD)

Genel olarak, NDT, tahribatsız testlere kıyasla birçok avantaj sunar. Test ekipmanı genellikle portatiftir ve tek bir bileşen üzerinde birçok kez yapılabilir. Bileşenin kendisi, zararlı kusurlar için harici ve dahili olarak kapsamlı bir şekilde değerlendirilebilir. Dezavantajı, sonuçların genellikle nitel olması ve çeşitli enspektörler tarafından farklı şekilde tekrarlanıp yorumlanabilmesidir.

NDT denetimleri, petrol, gaz ve petrokimya endüstrilerinin yanı sıra kimyasallar, havacılık, otomotiv ve savunma gibi diğer birçok endüstrinin ayrılmaz bir parçasıdır. Tüm bu endüstrilerin genel amacı, arızayı azaltmak ve güvenilirliği artırmak için bileşenlerdeki kusurları tespit etmektir.

Petrokimya endüstrisinde NDT denetimleri tesisin yaşam döngüsü boyunca kullanılır. Bu beşikten mezara yaklaşım, varlık bütünlüğü yönetiminin önemli bir unsurudur. Ayrıca, NDT denetimleri tesisin işlem birimleri hakkında geçmiş veriler sağlar ve bir bileşenin ne sıklıkta denetlenmesi, onarılması veya değiştirilmesi gerektiği hakkında bilgi sağlar. Muayene aralıkları ve testler, ekipmanın kullanım ömrünün neresinde olduğuna işaret edebilir (örneğin, yeni üretilen ekipman ve yaşlanan ekipman). Ekipmanın yaşam döngüsü boyunca birden fazla değerlendirme yapmak maliyetleri arttırabilir. Bununla birlikte, testler tehditleri ortaya çıkarır ve ekipman kapatılmadan veya büyük bir arıza yaşamadan önce tamir edilirse, belirli aralıklarla yapılan denetimler kuruluşa milyonlarca dolar tasarruf sağlayabilir.

Petrokimya endüstrisinde denetime tabi tutulan en yaygın ekipman parçaları depolama tankları, ısı eşanjörleri, basınçlı kaplar ve boru sistemleridir. Bir NDT incelemesi planlarken, dikkate alınması gereken dört husus vardır:

• İncelenecek hasar mekanizmasının türü
• Algılanabilecek minimum kusur boyutu, şekli ve yönü
• Kusurun bulunduğu yer (yüzey veya iç)
• NDT yönteminin duyarlılıkları ve sınırlamaları

Yukarıdaki faktörler dikkate alındığında, operatörler tesis üretimini optimize edebilir, personel ve çevre güvenliğini artırabilir.

NDT genellikle bileşenlerin, güvenlik açısından kritik parçaların ve hizmet içi ekipmanın üretimi için normlar ve standartlar  tarafından refere edilir . Bu nedenle, tüm rafineri, kimyasal tesis, gaz tesisi ve boru hattı sahiplerinin NDT'nin disiplinlerarası alanında kapsamlı bir anlayışa ve deneyime sahip olması kritik öneme sahiptir. Yukarıda listelenen faktörlere ek olarak ( Sanayi Uygulaması bölümü ) personel sürekli gelişen teknoloji ve güncel prosedürler hakkında öğrenimler ve uygulamalar geliştirmelidir.

• Amerikan Tahribatsız Muayene Derneği (ASNT)
• ASTM Uluslararası
• Amerikan Makine Mühendisleri Derneği (ASME)
• Amerikan Petrol Enstitüsü (API)
• Amerikan Kaynak Topluluğu (AWS)
• Ulusal Kazan ve Basınçlı Kaplar Müfettişleri Kurulu (NBBI)
• Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO)
• Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN)
• Avrupa Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (PED)

ABD hükümeti tarafından oluşturulan düzenlemelerin tam listesi Federal Düzenlemeler Yasası'nda (CFR) bulunabilir. Petrokimya ve kimyasal işleme endüstrileri için kritik olan düzenlemeler Başlık 10, Enerji ve Başlık 49, Ulaştırma altında bulunabilir.

Birçok NDT programının üç yeterlilik seviyesi vardır. Seviye I, Seviye II ve Seviye III niteliklerinin kısa bir açıklaması aşağıda özetlenmiştir ve ASNT Önerilen Uygulama No. SNT-TC-1A belgesinde bulunmaktadır.

Seviye I: Seviye I sertifika programının sonunda, bireyler bir bileşenin servis için kabul edilip edilmeyeceğini veya reddedileceğini belirlemek için özel kalibrasyonlar, spesifik NDT ve spesifik değerlendirmeler yapabilmelidir.

Seviye II: Seviye II bireyler, Seviye I bireylerle aynı yeteneklere sahip olmalı ve ayrıca geçerli kodlar, standartlar ve spesifikasyonlara göre NDT sonuçlarını ayarlayabilmeli, kalibre edebilmeli, gerçekleştirebilmeli ve değerlendirebilmelidir.

Seviye III: NDT personelinin en nitelikli seviyesi, Seviye II bireylerle aynı yeteneklere sahip olmalı ve ayrıca prosedürler geliştirip nitelendirebilmeli, teknikler kurabilir ve onaylayabilmeli, kodları, standartları, spesifikasyonları ve prosedürleri yorumlayabilmeli ve belirli NDT yöntemlerini atayabilmelidir.

Gereklilikler eğitim, sınav ve deneyim kombinasyonuna dayanmaktadır. Eğitim, NDT Bilgi Organı belgesinde yer alan eğitim kursu özetlerinin birikimine dayanır. ASNT NDT Bilgi Birimi hakkında daha fazla bilgi ANSI / ASNT Amerikan Ulusal Standardı CP-105'te bulunabilir. Bilgi Topluluğunun amacı, farklı sertifikasyon seviyeleri için gereken bilgi ve becerileri tanımlamaktır. Minimum gereklilikleri karşılamak ve yeniden belgelendirmek için çeşitli inceleme türleri de gereklidir. Bireyler, istenen sertifikaya bağlı olarak yazılı sınava, özel sınava veya uygulamalı sınava girmek zorunda kalabilirler. NDT veya NDT ile ilgili alanlarda deneyim ve iş başında eğitim programları da sertifikasyon için düşünülmektedir.

American Petroleum Institute (API) - API, petrol ve petrokimya endüstrilerindeki NDT personeline özgü çok sayıda Bireysel Sertifikasyon Programı (ICP) sunmaktadır.

Amerikan Tahribatsız Muayene Derneği (ASNT) - ASNT, çok çeşitli endüstrilerdeki NDT personeli için kimlik bilgileri sunan, dünyaca tanınan bir kuruluştur. Mevcut sertifika programları arasında ASNT NDT Seviye II, ASNT NDT Seviye III, ASNT Merkezi Sertifikasyon Programı (ACCP) ve Endüstriyel Radyografi ve Radyasyon Güvenliği Personeli (IRRSP) bulunmaktadır. 

İngiliz Tahribatsız Muayene Enstitüsü (BINDT) - BINDT, akredite bir sertifikasyon kuruluşudur ve Tahribatsız Muayenede (PCN) Personel Sertifikası sunar.

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) - ISO 9712 (Tahribatsız muayene - NDT personelinin kalifikasyonu ve sertifikasyonu), NDT yapan personelin kalifikasyonu ve sertifikasyonu için gereklilikleri detaylandıran yayınlanmış bir standarttır.

Doğal Kaynaklar Kanada (NRCan) - NRCan, Kanada Genel Standartlar Kurulu (CGSB) sertifikası sunan Tahribatsız Muayene Sertifikasyon Kuruluşunu (NDTCB) yönetir.

Kaynak Enstitüsü (TWI)  - TWI, akredite CSWIP sertifikasyon programları aracılığıyla personel kimlik bilgilerini sunar.