Tahribatsız Muayene (NDT)

Radyografik test ( radyografik muayene ) yüksek enerjiye sahip olan elektromanyetik dalgalar bir çok malzemeye nüfuz edebilmektedir. Bellirli bir malzeme hacmine nüfuz eden ışınım malzemenin karşı tarafına yerleştirilmiş olan ışımaya duyarlı filmleri de etkilemektedir. Etkilenen filmler banyo edilirken ışınımın içinden geçtiği malzemenin iç yapısının görüntüsü filmde belirir.

Filmde oluşan bu görüntü malzeme içindeki boşluklar veya kalınlık /yoğunluk nedeniyle oluşur. Malzeme hacim yapısının bu şekil görüntülenmesi radyografik muayene yöntemi olarak adlandırılır. Eğer malzemenin karşı tarafına film yerine bir dedektör konup, geçen ışınım toplanarak bir monitöre aktarılması ile oluşturulan görüntüleme tekniği ise radyoskopi olarak adlandırılmaktır.

Radyografik test teknik olarak kısaca, (X –RAY) X ışınım cihazları, (GAMMA-RAY) Gama ışınım (Ir 192 ve Se 75 ) izotoplarıyla her çeşit kaynaklı birleşim, dövme, döküm parçanın röntgen filmlerinin çekilmesi ve dokümante edilmesi olarak da adlandırılması yanlış olmayacaktır.

Radyografik testin avantajı; metalik veya metalik olmayan bütün malzemelerde beklenen hacimsel ve yüzeysel hataların tespiti için kullanılabilmektedir.

Radyografik muayenenin sınırlamaları; muayene parçasının kalınlığı kullanılacak ışınım kaynağının cinsine bağlı olarak belli değerleri aşmamalıdır. Çeşitli ışınım kaynakları için uygun malzeme kalınlık aralıkları uygulama standartlarında verilmiştir. Kalınlık sınırlaması dışında her türlü malzemeye uygulanabilmektedir. NDT – Radyografik muayene operatörünün eğitimi ve tecrübesi çok önemlidir. Muayene parçasının her iki yüzeyine de ulaşılabilir olması gerekmektedir. Muayene için kullanılacak donanım diğer metotlara kıyasla oldukça pahalıdır. En çok da radyasyon ve çevre güvenliği konusunda dikkatli çalışma gerektirmektedir.

Genel Standartlar

EN ISO 5579 - Tahribatsız muayene-Metalik malzemelerin film ve X- veya gama ışınlarıyla radyografik muayenesi için genel prensipler
EN ISO 19232-1 - Tahribatsız muayene-Radyografların görüntü kalitesi-Kısım 1: Görüntü kalite göstergeleri (tel tipi)-Görüntü kalite değerinin tespiti
EN ISO 19232-2- Tahribatsız muayene-Radyografların görüntü kalitesi-Kısım 2: Görüntü kalite göstergeleri (kademeli/delik tipi)-Görüntü kalite değerinin tespiti
EN ISO 19232-3 - Tahribatsız muayene-Radyografların görüntü kalitesi - Kısım 3: Görüntü kalite sınıfları
EN ISO 19232-4 - Tahribatsız muayene-Radyografların görüntü kalitesi -Kısım 4: Görüntü kalite değerleri ve görüntü kalite çizelgelerinin deneyle değerlendirilmesi
EN ISO 19232-5 - Tahribatsız muayene-Radyografların görüntü kalitesi - Kısım 5: Görüntü kalite göstergeleri (Çift telli tip)-Toplam yarı gölge değerinin tespiti
EN 1330-3 - Tahribatsız muayene - Terimler ve tarifleri - Bölüm 3: Endüstriyel radyografik muayenede kullanılan terimler ve tarifleri