Teknolojik Afetler Nedir ?

Teknolojik afetler ya da diğer bir ifadeyle endüstriyel afetler insan kaynaklı afetler altında incelebildiği gibi bazı ayrı bir afet sınıfı olarak da değerlendirilebilmektedir. Teknolojik afetlerin çıkış nedeni teknolojik hatalar-eksiklikler gibi görünsede esasen kök neden insan kaynaklıdır. Eğitimsizlik, dikkatsizlik, yeterli önlemlerin alınmaması gibi sebeplerden ötürü kaza veya kasıt sonucu teknoljik afteler meydana gelebilmektedir. Bu kapsamda afet risk yönetimi ve risk değerlendirmesi bu tür afetler için daha kapsamlı gerçekleştirilebilmekte ve riskin şiddetini azaltmaya yönelik daha iyi sonuçlar elde edilebilmektedir.

Teknolojik afetler farklı doğal adetlere yol açabildiği, doğal afetler de teknolojik afetleri tetikleyebilmektedir. Buna göre büyük bir deprem neticesinde çok sayıda teknolojik afet de (endüstriyel alanlarda patlamalar, gaz sızıntıları, radyasyon sızıntısı vb.) meydana gelmektedir. Bu gibi teknolojik afetlerin nedeni deprem ya da benzeri doğal afetler görülse de esasında kök neden bu doğal afetlere yönelik gerekli tedbirlerin alınmamasıdır. Bu nedenle teknolojik afetlerin esas sorumlusu insan olarak görülmektedir.

İtalya’nın Seveso şehrinde 1976 yılında meydana gelen buyuk endustriyel kaza sonucunda, buyuk risk kaynağı olarak kabul edilen tesislerin risk olasılıklarının sistematik olarak araştırılmasının empoze edilmesi konusunda yetkililerin eğilimlerinde artış olmuştur. Bu eğilimler sonucunda ise 24 Haziran 1981 tarihli 82/501/EEC Seveso yönergesi yayınlanmıştır. Salt insan, proses veya sistem hatalarını veya olasılıklarını değerlendirmek yerine, bu hataların hangi şartlarda gerçekleştiğinin anlaşılması ve en aza indirilmesi hususunda risk değerlendirme çalışmalarının yapılması gerektiği anlaşılmıştır. Bir sistemin tüm yaşam eğrisi boyunca karşılaştığı her çeşit teknolojik risk durumu dikkate alınmaya başlanmıştır.
9 Aralık 1996’da ise 96/82/EC sayılı “Tehlikeli Maddeleri İçeren Büyük Kaza Risklerinin Kontrolüne İlişkin Direktif (Seveso-II Direktifi)” yayımlanmıştır. Seveso-II Direktifinin ülkemiz mevzuatına uyumlaştıran “Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik” Bakanlığımız ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlığınca oluşturulan bir komisyon marifetiyle hazırlanarak, 30 Aralık 2013 tarih ve 28867 Mükerrer sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.